تاثیرات برنامۀ همبستگی ملی بر زندگی مردم در ولایت کندهار

سالهای نه چندان دور، دقیقاً ۱۵ سال پیش، زمانی را به یاد می آورم که مردم در ولسوالی های کندهار برای انتقال محصولات زراعتی شان به مرکز ولایت از حیوانات استفاده می کردند. در آنزمان در کندهار  شاید چند سرک محدود  وجود داشت و تعداد مراکز صحی و مکاتب انگشت شمار بود و در کل بسیاری از زیربناهای مهم در این ولایت در نتیجه حوداث انزمان متاثر گردیده بود . اما بدتر از همه اینکه، وضعیت اقتصادی افغان های که درامد متوسط داشتند‌‌ٰ، نیز چندان خوب نبود و دسترسی مردم به فرصت های درامدرا، و سایر تسهیلات معیشتی بسیار اندک و یا هم اصلاً وجود نداشت.
 
اما از سال ۲۰۰۳ به بعد همه چیز تغییر کرد. درحالیکه بسیاری از پروژه های انکشافی هم اکنون در ولایت کندهار تکمیل گردیده اند، لیکن در میان آنها برنامۀ همبستگی ملی یکی از برنامه های بسیار موفق و شناخته شده با بیشترین تاثیر گذاری بشمار میرود. این برنامه از سال ۲۰۰۳ الی ۲۰۱۶، از مجموعی ۱۷ ولسوالی ولایت کندهار در ۱۶ ولسوالی آن تطبیق گردیده است و به تعداد ۱۹۵۲ شورای انکشافی محلی را ایجاد نموده است که از طریق آن بیشتر از ۳۳۰۰ پروژه تکمیل گردیده است.
 
مردم کندهار در کل  تابع یک سلسله رسوم مشخص میباشند و بطور عموم این ولایت از جمله ولایات بسیار سنتی محسوب میشود. زمانیکه این برنامه در کندهار آغاز به کار نمود، کندهاریان علاقۀ چندان به ایجاد شورا های انکشافی محلی که باید از طریق برگزاری انتخابات در سطح قریه ها ایجاد می شد، نداشتند.

در سال ۲۰۰۵، به حیث یک انجینر با دفتر اسکان بشر ملل متحد در پست همکار تسهیل کننده با برنامه همبستگی ملی کار می کردم، در این زمان به بسیاری از ولسوالی های کندهار سفر کردم. یکی از آن ولسوالی ها، ولسوالی ارغنداب بود. از نشست و برخاست که با مردم محل در آنجا داشتم، درک کردم که آنها آماده نیستند، تا زنان را به عنوان  تصمیم گیرنده گان برابر با مردان بپذیرند.
 
برای حل این موضوع، دفتر ساحوی برنامه همبستگی ملی برنامه های آگاهی  دهی اجتماعی را در آن ولایت دایر کرد و مردم را از طریق این برنامه ها تشویق نمود، تا با این برنامه به منظور تشریک مساعی در راستای انکشاف و مدیریت زیربنا ها با هم یکجا کار کنند. این برنامه های اگاهی دهی بعضی از قریه جات را تشویق نمود، تا شورای انکشافی محلی را ایجاد نمایند و آنها درک کردند که کار کردن با زنان تطبیق این پروژه ها را در قریه جات آسان می سازد. این کار سبب شد، تا قریه جات همجوار نیز در رفتار خویش یک سلسله تغییراتی را به میان آورند.
 
به تدریج، قریه جات و ولسوالی های دیگر نیز به ایجاد شورا های انکشافی محلی علاقمند شدند و با برنامۀ همبستگی ملی پیوستند. قریه به قریه و ولسوالی به ولسوالی، برنامۀ همسبتگی ملی به یکی از برنامه های مهم انکشافی در این ولایت تبدیل گردید. مهمتر از همه اینکه، این برنامۀ به قریه جات بسیار دور دست ولایت کندهار نیز گسترش یافت، در قریه جات که باشنده گان آن حتی  تذکره هم نداشتند و بدینترتیب این برنامه ارتباطات آنها را با ادارات حکومتی تامین نمود.

یکی از دست آوردهای بزرگ این برنامه، افزایش مشارکت و سهمگیری زنان در فعالیت های اقتصادی بود. شوراهای انکشافی محلی توانست زمینه اشتراک زنان را در فعالیت های انکشافی  فراهم سازد که به این ترتیب آنان در انکشاف قریه جات شان نقش مهمی داشته باشند.
 
من از چهار سال بدینسو منحیث رییس احیاء و انکشاف دهات در کندهار ایفای وظیفه می نمایم. در رابطه با برنامه همبستگی ملی روزانه در دفتر کار خود  با بیش از ۴۰۰ تن از مراجعین بشمول زنان ملاقات می کردم. اکثریت آنها را اعضای شوراهای انکشافی محلی که مربوط به مناطق مختلف کندهار می شدند و علاقمند به تطبیق پروژه های بیشتر در قریه جات شان بودند، تشکیل میداد؛ در میان  بسیاری از شورا های انکشافی محلی  اعضای فعال از طبقه اناث وجود داشت که مردان به آنان گوش می دادند.
 
هنگامیکه ولسوالی ارغنداب را از سال ۲۰۰۳ الی ۲۰۱۶ مقایسه می نمایم،  واقعاً تغیرات و پیشرفت های زیادی را  می بینم. در سال ۲۰۰۳، در ولسوالی ارغنداب به مشکل می توانستم سرک ها، پلچک ها، مکاتب یا پل ها را ببینم. قریه جات به هیچ وجه به بازارها وصل نبودند و بعضی از قریه ها نیز به شدت نا امن بودند. در آن زمان زنان قادر نبودند، تا در روند های تصمیم گیری اشتراک ورزند. اما حالا، ما در شورا های انکشافی محلی  اعضای زن داریم و حالا در ولسوالی ارغنداب هیچ قریۀ وجود ندارد که در آن فعالیت های انکشافی برنامه همبستگی ملی تطبیق نه شده باشد.
 
در یکی از سفرهای آخر که به ولسوالی ارغنداب داشتم، رئیس شورای انکشافی قریه میراب خوران، آقای صالح محمد به من گفت: "خوشحال هستیم که برنامۀ همبستگی ملی را پذیرفتیم. ما پل ها را ساختیم که قریه جات را با هم وصل می کند و فعلا برای تمامی مردم قریه ها زمینه رفت و آمد آسان گردیده است."
 
به ابتکار دولت افغانستان، برنامه میثاق شهروندی افغانستان جایگزین برنامۀ همبستگی ملی گردیده است. هدف برنامهء میثاق شهروندی یک پیمان اجتماعی میان حکومت و شوراهای انکشافی محلی است، تا از طریق تقویت این  شورا ها ارایه خدمات اساسی  در عرصه های  زیربنایی و اجتماعی را  به جوامع نیازمند بهبود بخشند.
 
از لحاظ منابع، شورا های فعال انکشافی محلی قبلا ایجاد شده را داریم که در آن هم مردان و هم زنان تجربۀ کافی در طول  ۱۳ سال گذشته در بخش  تطبیق پروژه ها را دارند. برای دور نخست، ما برنامه میثاق شهروندی را در سه ولسوالی سپین بولدک، تخته پل و پنجوایی تطبیق خواهیم کرد. تحت این برنامه، میخواهیم، تا پروژه ها را بطور عادلانه  در تمامی ولسوالی های کندهار تطبیق گردد و تلاش برای همآهنگی بیشتر میان حکومت و شورا های محلی  صورت گیرد، تا مؤثریت فعالیت های ما بیشتر از پیش تامین گردد.