Tôi đang đứng bên bờ biển tỉnh Bến Tre ở Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam. Tôi đang tự hỏi rằng liệu mấy tháng nữa liệu tôi còn có thể đứng đây được nữa hay không.
Mời các bạn hãy nhìn ra phía biển khoảng vài trăm mét, chỗ đó trước đây 3 năm vẫn còn là đất canh tác. Trong vòng 3 năm trở lại đây, ấp này đã mất khoảng một nửa diện tích đất đai. Vấn đề biển xâm thực chỉ là một trong những thách thức cam go mà nhà chức trách và người dân vùng Đồng bằng sông Cửu Long phải giải quyết.
Vấn đề ở đây là những quyết định đưa ra trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long lại phụ thuộc vào những quyết định ở phía thượng nguồn, ví dụ như quy hoạch xây nhà máy thủy điện, sử dụng nước tưới tiêu và sử dụng nước ngọt vào các mục đích khác. Vì vậy lượng nước ngọt khi xuống tới đây không còn đủ cung cấp cho vùng hạ nguồn.
Ngày nay nước ngọt lại càng trở nên quan trọng vì với quá trình xâm nhập mặn thì nước mặn ngày càng tiến sâu vào đất liền và đe dọa việc canh tác lúa truyền thống của người dân. Đồng thời người dân ở đây cũng chứng kiến sự phát triển của ngành nuôi tôm và có xu hướng chuyển sang nuôi tôm thay vì trồng lúa.
Nước biển dâng đang đe dọa các tuyến đê biển; và quá trình xâm nhập mặn đòi hỏi các khoản đầu tư lớn ví dụ như xây cống ngăn mặn trong toàn bộ vùng Đồng bằng sông Cửu Long; và cần kết hợp các biện pháp khôi phục rừng ngập mặn với xây dựng đê biển để ngăn chặn quá trình xâm nhập mặn.
Có hàng triệu người sống trong khu vực này, và sinh kế của hàng trăm ngàn người phụ thuộc vào sự cân bằng giữa mực nước biển và mực nước ngọt. Biến đổi khí hậu đang làm trầm trọng thêm nguy cơ như ta đã thấy qua sự xâm thực; và nó cũng làm cho quá trình ra quyết định vốn đã phức tạp lại càng trở nên khó hoạch định hơn.
Vai trò của Nhóm Ngân hàng Thế giới cùng với Chính phủ Hà Lan, IFAD và nhiều cơ quan, tổ chức khác là hỗ trợ quá trình ra quyết định trong bối cảnh có rất nhiều yếu tố không chắc chắn trong một vùng đất còn rất nhiều rủi ro, nhưng cũng rất màu mỡ mà bao người đã sống phụ thuộc vào nó hàng ngàn năm qua. Đó không chỉ là những người sống ở đây mà còn bao gồm cả những người sống trên phía thượng nguồn nữa.
Chính tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long này là nơi hoặc là chúng ta sẽ tìm ra giải pháp cho vấn đề biến đổi khí hậu, cụ thể là các biện pháp tăng cường khả năng chống chịu, khả năng thích ứng, hoặc là ta sẽ thua cuộc chiến chống lại sức mạnh không thể kiềm kế nổi của thiên nhiên.
Join the Conversation