رسیدگی به مُعضل گرسنگی و فقر در افغانستان

حفیظه صمدی و خواهر بزرگتر اش فیروزه صمدی که بیوه است در یک روستای ولسوالی گلدره، در ۲۰ کیلومتری شمال کابل، زندگی میکنند.

زمانی که ذخیره ماهانه مواد خوراکی این دو خواهر به پایان میرسيد، نمی دانستند از کی و کدام مرجع تقاضای کمک کنند. در نهايت، شورای انکشافی قریه اين خانواده را شناسایی کرده و به خانه یی انها غذایی مورد نياز اورد.

این وضعیت بیانگر یک واقعيت سرتاسری در افغانستان است، زیرا حلقه فقر و گرسنگی شماری زیادی خانواده ها ماننده خانواده فيروزه را احاطه نموده است.

روز جهانی فقر یک فرصت مناسب برای ادامه تلاش های همه جانبه توسط نهاد های مسؤول در راستای ریشه کن کردن فقر در سراسر جهان میباشد تا انها با هماهنگ ساختن امکانات زندگی بهتر را به ميليون ها فقیر و بی بضاعت همانند فيروزه فراهم کنند.

نیاز مبرم است تا دولت افغانستان به منظور مبارزه با فقر یک سلسله اقدامات و تدابیر عاجل را روی دست گیرد.

باوجود پیشرفت ها در عرصه های مختلف، افغانستان هنوز هم یکی از فقیرترین کشور جهان محسوب ميشود. زیرا بیشتر از نصف نفوس این کشور زیر خط ملی فقر زندگی میکنند.

باوجود پیشرفت ها در عرصه های مختلف، افغانستان هنوز هم یکی از فقیرترین کشور جهان محسوب ميشود. زیرا بیشتر از نصف نفوس این کشور زیر خط ملی فقر زندگی میکنند.

افغان ها طی سالیان متمادی با مداخلات بیرونی، جنگ داخلی ، شورش ها و ناامنی گسترده مواجه اند و این وضعیت بدون شک تاثیرات فوق العاده ناگواری را بالای روند رُشد اقتصادی، کاهش فرصت های انکشافی و زمینه سازی برای افزایش دامنه فقر داشته است.

در سال ۲۰۱۸، پیچیده گی اوضاع سیاسی و تاثیرات خشکسالی دوام دار رشد اقتتصادی این کشور را به ۱.۸ فيصد کاهش داد، و دسترسی مردم را به امکانات اولیه زندگی بیشتر از پیش محدود ساخت. خشکسالی سال ۲۰۱۸، در حدود ۲۲ درصد محصولات زراعتی را در ۳۴ ولايت کشور آسیب رساند، که این وضعیت بالنوبه سبب افزایش گرسنگی و کمبود مواد خوراکی در محلات روستایی گردید و در نتیجه باعث افزایش میزان بیجاشدگان و مختل شدن معيشت زارعتی گرديد.

گرسنگی قبل از خشکسالی نیز به گونه گسترده وجو داشت. در جریان سال های ۲۰۱۷ – ۲۰۱۶، در حدود ۱۳ میلیون افغان نيازمندی ابتدایی خوراکی را پوره کرده نميتوانست.

در جریان یک دهۀ گذشته، ميزان افغان های که با تهدید کمبود مواد غذایی مواجه بودند از ۲۸ به ۴۵ درصد افزایش يافته است.  این میزان افزایش روی سنجش میزان فقر تاثیر گذار بوده است. افزایش میزان عدم دسترسی به مواد غذایی و کمبود منابع درآمد رابطه نزديک دارند، که نشان دهنده عوامل گوناگون مانند قلت آب، تغير اقليم  و جنگهای دوامدار هستند. کمبود کالوری در غذا با عدم تنوع غذایی يکجا ميبباشد. سه حصۀ کالوری مورد نیاز بدن در میان افغان های فقیر فقط از حبوبات بویژه از گندم حاصل میشود.

گرسنگی فصلی یکی از ويژه گی های عمده عدم مصؤنیت غذایی درافغانستان است که در ماه های زمستانی اين کمبود غذایی بيشتر میشود.

علاوه برآن، آنعده از خانواده هایی که در مناطق دور دست روستایی زندگی میکنند، با خطرات بیشتر ناشی از کمبود مواد غذایی مواجه اند. در حدود ۱۲ درصد نفوس افغان ها در محلات زندگی میکنند که به بازار های محلی دسترسی کم دارد. در حدود نصف نفوس اين خانواده ها به مواد خوراکی دارای میزان مناسب کالوری دسترسی ندارند، ۴۵ درصد آنها منابع غذایی فاقد پروتین را مصرف میکنند و ۶۰ درصد آنان به رژیم متنوع غذایی دسترسی ندارند.

اينکه خانواده هایی افغان تکيه بسیار زیادی به تولید مواد غذایی شان دارد، وقتیکه انها نتوانند غذاهای شان را توليد کنند و عايد به دست اورند، اين حالت انها را به خطرات کمبود مواد غذایی مواجه ميسازد. با اینحال تولید محصولات غذایی از طریق کار در مزارع زراعتی برای آنعده خانواده های که بنابر کمبود زمینه های اشتغال ناگزیر به امرار معیشت از طریق کار در سکتور زراعت اند، یک گزینه مطلوب به شمار میرود. تخمین میشود که حد اقل یک چهارم حصۀ نیازمندی های اولیه غذایی از طریق کار در زمین های زراعتی شخصی حاصل میشود.

سرانجام، خانواده های فقیر به طور نا متناسب روی کاهش کیفیت و کمیت مواد غذایی، و يا فروش اجناس و ملکيت برای تهيه غذا تکيه ميکنند، و اين مصوونيت غذايی و قوام انها را در مقابل حوادث (چون خکشسالی) وخيم تر میسازد. در حدود ۶۵ درصد خانواده های افغان بنابر روش های بسیار نا مطلوب مبارزه با حوادث ناگوار طبیعی در میزان بلند آسیب پذیری قرار دارند.

از اینکه ۶۵ درصد خانواده ها از روش های نا مناسب جهت مبارزه با تاثیرات منفی فقر و گرسنگی استفاده میکنند به همین دلیل انان بیشتر آسیب پذیراند

با آنکه کمک های بشری در کوتاه مدت میتواند سبب راحتی گردند، اما رویهمرفته نیاز است تا تدابیر درازمدت در راستای مصوونيت غذايی انجام گردد.

به منظور دریافت یک راه حل پایدار به معضل گرسنگی در اينده، گروپ بانک جهانی با دولت جمهوری اسلامی افغانستان و همکاران بشری و انکشافی کار میکند تا يک مودل برای تقويت سيستم هشدار مصوونیت غذایی را به اساس کمبود آب ايجاد نمايد، و بسته های مالی را طرح و بميان بياورد که سبب پايداری معيشت گردند و پاسخگویی جوامع روستایی را در صدمه های ناشی از خشکسالی تقويت بخشند.‌

فعالیت های انکشافی در افغانستان متمرکز به سرمایه گذاری روی ایجاد سیستم های هشدار دهنده و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه به منظور پاسخگویی به موقع به حوادث می باشد تا در وقوع حوادث ناگوار نيازمندی به کمکهای بشردوستانه را کاهش دهد.‌ به طور کلی از طریق این مشارکت ازمايشی تلاش خواهد شد تا هماهنگی لازم در روند اختصاص منابع مالی و تنظیم مصارف تامين گردد، و با سیستم های موجود تلاشهای جاری در افغانستان بيشتر تقويت شوند.

این رویکرد را در برنامه های انکشاف روستایی دولت افغانستان میتوان مشاهده کرد، که از طريق انها پرداختن به معضل عدم مصؤنیت غذایی به عنوان یک اولویت شناسایی گردیده و در این راستا اقدامات مؤثری به منظور مبارزه با عوامل گرسنگی از طریق فراهم سازی کمک های غذایی برای جوامع فقیر و نهایت آسیب پذیر روستایی افغانستان عملی گردیده است.

بطور مثال، از طریق برنامه ملی میثاق شهروندی، دولت افغانستان از سال ۲۰۱۷ میلادی بدینسو بانک های مواد غذایی در حدود ۴۰۰۰  قریه و ۱۱۴ ولسوالی کشور ایجاد نموده است. هدف این برنامه تشریک مساعی مشترک در سطح قریه جات بوده تا خانواده های نیازمند و بی نهایت فقیر به شمول بیجاشدگان داخلی شناسایی گردیده و برای آنان مواد غذایی اولیه توزیع گردد.

باوجود تلاش ها و تشریک مساعی مشترک در این راستا، هنوز هم فقر و گرسنگی به عنوان یک تهدید بزرگ زندگی میلیون ها افغان را در سراسر کشور به چالش مواجه ساخته و مبارزه با این معضل مستلزم تلاش های پیگیر و متمرکز همکاران بین المللی و دولت افغانستان می باشد.

نوت: از همکارانم در دیپارتنمت مبارزه با فقر در افغانستان ابراز سپاس و امتنان میکنم که مرا در بخش دسترسی به آمار و ارقام مورد نیاز برای این مقاله کمک نمودند.