تقویت تشبثات خصوصی و ایجاد فرصت های کار در روستاهای افغانستان

با نعیم یکتن از متشبثین محلی در ولایت هرات، که  در عرصه تولید زعفران مصروف کار است، آشنا شوید. در سال ۲۰۱۳ میلادی، نعیم و چند تن از شرکای او پس از اشتراک در یک سلسله برنامه های آموزشی در بخش زراعت و همچنان اشتراک در چندین نمایشگاه داخلی، تصمیم گرفتند یک شرکت تجارتی را بنام تابان تاسیس نمایند. شرکت متذکره که در بخش های کشت، پروسس و فروش محصول زعفران فعالیت را آغاز نمود، در مدت کم توانست با بهبود کیفیت تولید زعفران و گسترش فعالیت های تجارتی فراتر از مرز های افغانستان شهرت کسب نماید. بطور اوسط سالانه ۱۲۰ زن در این شرکت به منظور انجام کار های فصلی زعفران استخدام گردیده، تا در عرصه جمع آوری حاصلات و پروسس این نبات ارزشمند کار نمایند.
 
موفقیت این سرمایه گذاری با سهمگیری و اختصاص هزینه های کوچک پس انداز و قرضه از سوی چند زن و مرد روستایی مانند نعیم آغاز گردیده است .
 
از سال ۲۰۱۰ بدینسو پروژه انکشاف صنابع روستایی افغانستان تولید کنندگان روستایی را با بازار ها وصل ساخته و همزمان با آن از طریق گروپ های پس انداز و گروپ های قرضه قریه، روستاییان را کمک نموده، تا برایشان تجارت های کوچک ایجاد نموده و یا تشبثات کوچک شان را توسعه دهند.

هدف پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان، که یکی از برنامه های کلیدی وزارت احیاء و انکشاف دهات میباشد، افزایش فرصت های شغلی و درآمد روستاییان است. این پروژه از طریق اداره انکشاف بین المللی گروپ بانک جهانی؛ که بخش تمویل کننده فقیر ترین کشورهاست و صندوق بازسازی افغانستان حمایت مالی میشود.
 
در چهار سال گذشته روستاییان از گروپ های پس انداز در مناطق مسکونی شان مبالغ کوچکی را به گونه قرضه دریافت نموده و توانستند در حدود ۱۳۰۰ تجارت کوچک را ایجاد نمایند. این تشبثات کوچک به کمک پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان قادر شدند تا به ارزش حدود ۷،۹ میلیون دالر تولیدات شان را در بازارهای داخلی به فروش برسانند.
 
در مجموع، این تشبثات کوچک و متوسط در دوسال گذشته از طریق فروش تولیدات و محصولات شان ۵۸،۶ میلیون دالر را بدست آورده  و به بازار های محلی، ملی و جهانی راه پیدا کرده اند. با توجه به سرمایه گذاری ۳۹،۹ میلیون دالر که از طریق پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان به منظور حمایت از گروپ های پس انداز و قرضه دهی در راستای تشویق و حمایت تشبثات کوچک و متوسط صورت گرفته، میزان فروش تولیدات و دوران سرمایه این تجارت ها ۱،۶مرتبه بیشتر از اصل سرمایه گذاری میباشد .
 
از طریق این پروژه تا کنون برای ۱۱۰۰۰۰ تن مردم محل زمینه های اشتغال زایی در مناطق روستایی پنج ولایت (بلخ، بامیان، هرات، ننگرهار و پروان) فراهم گردیده ، که از این جمله ۱۷ درصد تشبثات کوچک و متوسط  که قبلا توسط پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان  حمایت و ایجاد گردیده بود به طور مؤفقانه توانستند که فعالیت های تجارتی شان را توسعه دهند.
 
نعیم زمانی را به یاد می آورد که میخواست اولین گام های آغاز تجارت کوچک اش را بردارد و او به عنوان یک متشبث کوچک به کار آغاز نماید. او میگوید، "با حمایت و همکاری پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان اکنون جایگاه یک تاجر ملی را در کشور دارم. زمانی بود که قادر نبودم حتی مخارج نیازمندی های اولیه زندگی خانواده ام را تأمین کنم، ولی حال میزان عاید سالانه من به حدود ۴۰۰ هزار افغانی افزایش یافته و به این ترتیب یکی از آرزو هایم برآورده شده است، که البته از پروژه انکشاف صنایع روستایی  افغانستان در این راستا قلباً سپاسگذاری میکنم."
 
قابل ذکر است که پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان در زمینه های کاریابی و توانمندسازی اقتصادی زنان نیز نقش کلیدی را ایفا نموده است . در حال حاضر ۵۵ درصد اعضای گروپ های پس انداز و قرضه دهی قریه  را زنان تشکیل میدهد  و در حدود ۷۰ درصد قرضه ها از سوی زنان به منظور آغاز تجارت های کوچک و فعالیت های تشثباتی در قریه جات شان تقاضا شده است . به عنوان مثال در ولایت هرات، ۶۳ درصد اعضای اتحادیه های پروسس زعفران را زنان تشکیل میدهد.

با توجه به نا امنی ها و شکنندگی وضعیت سیاسی و اقتصادی در افغانستان، اینچنین اقدامات در راستای تقویت اقتصاد محلی  در روستا ها، بویژه برای زنان یک گام ارزشمند محسوب میشود. پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان در محور پنج اصل حمایت های تخنیکی، آموزشی و لوژسیتکی را فراهم میسازد :

۱. انسجام اجتماعی
پروژه متذکره زنان و مردان روستایی را در راستای ایجاد گروپ ها و اتحادیه های کوچک پس انداز و قرضه دهی منسجم ساخته است. در حدود ۱۰ تن زنان و یا مردان مبالغی را جمع آوری و پس انداز نموده و یک مجتمع کوچک را ایجاد مینمایند که مسوولیت انسجام و مدیریت آنرا یکتن از اعضای زن یا مرد همین گروه برعهده میگیرد. نحوه استفاده از وجوه این صندوق پس انداز در مطابقت با اصول اسلامی صورت میگیرد. این پروژه در زمینه تطبیق قرضه ها فعالیت نمی نماید، بلکه زمینه را طوری مساعد میسازد، تا اعضای مجتمع و گروپ های پس انداز خود ابتکار ایجاد یک تشبث کوچک را نموده و از منابع محلی استفاده به عمل آورند.

۲. انسجام اقتصادی
دسترسی به قرضه های کوچک مالی در سطح روستا ها باعث گردیده که زنان و مردان مبالغ کوچک نقدی را از صندوق پس انداز و قرضه قریه شان دریافت کنند و اقدام به ایجاد تشبثات کوچک در عرصه فروش محصولات زراعتی، لبنیات، پروسس مواد غذایی، صنایع دستی و قالین بافی نمایند. پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان نه تنها مراحل اولیه ایجاد تشبثات کوچک را مورد حمایت قرار میدهد، بلکه در زمینه های گسترش کاروبار و تجارت متشبثین روستایی از طریق راه اندازی برنامه های آموزشی در بخش های محاسبه، استفاده از خدمات بانکی، پلانگذاری، رهبری و سرمایه گذاری مؤثر نیز مساعدت های تخنیکی را فراهم میسازد.
 
۳. انسجام سکتوری تشبثات
صنف بندی تشبثات کوچک به زیر مجموعه ها در سطح ولسوالی ها و قریه جات به تفکیک نوعیت فعالیت های تولیدی و تأمین روابط تجارتی آنان به بازار های محلی و خریداران بالقوه بخش دیگری از اصول اساسی پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان میباشد.
 
۴. حمایت انکشاف تشبثات کوچک و متوسط
این پروژه در سطح ولسوالی ها و شهرها به منظور انکشاف تشبثات کوچک و متوسط  حمایت های مورد نیاز را فراهم میسازد. با توجه به اوضاع شکننده کنونی و کمرنگ شدن فعالیت های سکتور خصوصی، این پروژه برای انکشاف ظرفیت های بالقوه متشبثین کوچک و متوسط از طریق فراهم سازی زمینه های انکشاف تجارت، تنظیم گردهمآیی های تجارتی، تبلیغات و زمینه سازی برای اشتراک متشبثین در نمایشگاه های داخلی و بین المللی تلاش همه جانبه مینماید. پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان در حال حاضر ۵۴۴ تشثبات کوچک و متوسط را در ولسوالی های متعدد ولایات ننگرهار، هرات، بامیان، پروان و بلخ حمایت مینماید. این تعداد متشبثین ۱۷ درصد مجموع تشبثات کوچک و متوسط را احتوا میکند که از طریق این پروژه حمایت میشوند.
 
۵. انکشاف زنجیر ارزش تولید و توزیع
محور یکی از بخشهای پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان متمرکز به انکشاف زنجیره یی ارزش تولیدات و توزیع آنها از متشبثین کوچک روستایی به اتحادیه های متشبثین کوچک و متوسط در سطح ولسوالی ها و شهر ها است. به گونه مثال این پروژه زمینه تأمین ارتباطات حدود ۱۳۴۵ دهاقین زعفران کار را با ۲۵۶ متشبثین کوچک و متوسط در ولایت هرات مساعد ساخته است.

 
سلسله تأمین این ارتباطات نزدیک میان متشبثین و خریداران فراتر از بازارهای محلی گسترش یافته، چنانچه که خدمات و تولیدات متشبثین کوچک و متوسط به طور فزاینده از سوی قراردادی های بزرگتر مطالبه میشوند و در حال حاضر تجار خریدار با متشبثین به طور مستقیم روابط تجارتی را قایم ساخته اند. متشبثین که از جانب پروژه انکشاف صنایع روستایی افغانستان حمایت های مالی و تخنیکی دریافت نموده اند، قادر اند که در امور توسعه بازار، شاخص های دسترسی به مارکیت و کنترول کیفیت محصولات سهم فعال بگیرند. هم اکنون در حدود ۲۳ درصد از افراد انکشاف خدمات تجارت از سوی شرکت های کوچک و متوسط تجارتی حمایت میشوند.
 
این مضمون از سلسله مضامین بخش کار و زراعت گروپهای جهانی دریافت راه حل مشکلات گروپ بانک جهانی بمنظور شریک ساختن اندوخته ها و تجارب این بخش ترتیب گردیده است.