افغانستان باید نسبت به هر زمان دیگر روی مردمش سرمایه گذاری نماید

ادامه کمک های بین المللی (به شمول کمک هایی که از طریق صندوق بازسازی افغانستان انجام می شود) برای ساختن آینده ای بهتر برای میلیون ها افغان و حفظ دستاوردهای انکشافی که تا حال به دست آمده است از اهمیت حیاتی برخوردار است. کمپاین حفظ دست آورد ها دست آورد های پروژه هایی را که توسط صندوق بازسازی افغانستان تطبیق گردیده است و توانسته است نقشی در جهت دستیابی به افغانستان شکوفا، همه شمول و صلح آمیز داشته باشد را برجسته می سازد. www.worldbank.org/afghanistan/results

تا همین اواخر داکتران در ولسوالی کامه ولایت ننگرهار در افغانستان در مورد معالجه مریضی«لشمانیا که یک مریضی پرازیتی است و از طریق نیش یک نوع پشه انتقال می کند معلومات کمی داشتند. داکتر محمد مشعل ستانکزی که رییس یک شفاخانه در ولایت شرقی ننگرهار می باشد در این باره می گوید:"خبر خوب این است که ما حالا در مورد شیوه های درمان این مریضی می دانیم". همانند هزاران تن دیگر از پرسونل صحی در اطراف و اکناف افغانستان، داکتر ستانکزی نیز از جمله کسانی است که از طریق پروژه «صحتمندی» که به هدف ارتقای کیفیت صحی و تغذیوی در افغانستان فعالیت می کند، آموزش دیده است. در حال حاضر او می تواند تداوی مؤثری برای باشندگان محل ارایه کند.

صدها کیلومتر آن طرف تر، محمد ابراهیم محمدی مدیر یک مکتب در کابل به خاطر می آورد که مکتب او قبل از بازسازی چگونه بود:"همین پنج سال قبل شاگردان ما در زیر خیمه و یا در هوای آزاد درس می خواندند. حالا ما تعمیر معیاری و همچنین مواد و تجهیزات کافی مانند تسهیلات کمپیوتر و کتابخانه در اختیار داریم". تعمیر جدید مکتب باعث شده است که کیفیت آموزش و تدریس در این مکتب ارتقا یابد و شاگردان در محیط بهتری به فراگیری علم بپردازند. همچنین این امر باعث ترغیب خانواده ها شده و آن ها حالا بیشتر اطفال شان را (مخصوصا دختران شان را) شامل مکتب می سازند.

این دو نمونه ای از مثال های بیشماری است که نشان می دهد افغانستان به چه اندازه در دو دهه اخیر در بخش افزایش سرمایه بشری پیشرفت نموده است و برای مردم امکانات صحی و فرصت های آموزشی بهتری فراهم شده است.

تعداد ولادت هایی که توسط افراد آموزش دیده انجام می شود از ۱۴،۹ درصد به ۵۸،۸ درصد رسیده

در حال حاضر، تعداد بیشتری از افغان ها به خدمات صحی در نزدیکی محل زندگی خود دسترسی دارند. تعداد ولادت هایی که توسط افراد آموزش دیده انجام می شود از ۱۴،۹ درصد به ۵۸،۸ درصد رسیده و میزان مرگ و میر مادران نسبت به ۱۸ سال گذشته کاهش چشمگیر داشته است. 

تعداد اطفال شامل در مکتب از ۳،۸ میلیون تن در سال ۲۰۰۳ به ۶،۳ میلیون تن در سال ۲۰۱۷ افزایش یافته است. علی رغم چالش های زیاد، کیفیت آموزش بهبود یافته است. 

هیچ کدام از این پیشرفت ها بدون حمایت و کمک جامعه جهانی که بخش بزرگی از آن را از طریق صندوق بازسازی افغانستان که به نمایندگی از ۳۴ کشور ها و نهاد های بین المللی توسط بانک جهانی اداره می شود، فراهم نموده اند و  اداره انکشاف بین المللی که بخش فراهم کننده کمک های مالی گروپ بانک جهانی برای فقیرترین کشور های جهان است؛ ممکن نبود.

افغانستان در کجای شاخص سرمایه بشری قرار دارد؟

علی رغم این پیشرفت های قابل تحسین و باوجود تعهد دولت افغانستان برای بهبود وضعیت سرمایه بشری در سالهای اخیر، افغانستان هنوز هم برای رسیدن به ظرفیت کامل سرمایه بشری خود، به ویژه در زمینه صحت و آموزش، راه طولانی را در پیش دارد. 

همان طوری که در آخرین گزارش بانک جهانی در مورد شاخص سرمایه بشری  ذکر شده است، تقریبا نیمی از ۱۸۰۰۰ مکتبی که در افغانستان وجود دارد فاقد تعمیر معیاری اند. با وجود سرمایه گذاری های هنگفتی که در سکتور آموزش در این کشور صورت گرفته است با آن هم هنوز در حدود ۳،۷ میلیون کودک از رفتن به مکتب محروم اند. 

مورد دیگر نگران کننده این است که اطفال شامل در مکتب به اندازه کافی آموزش نمی بینند که بخشی از این مشکل به سطح پایین دانش و مهارت کافی معلمین آن ها بر میگردد. داده ها و معلومات از سال ۲۰۱۳ نشان می دهد که ۹۳ درصد از اطفال ۱۰ ساله افغان زمانی که بخش ابتداییه مکتب را به اتمام می رسانند نمی توانند یک متن ساده را بخوانند و بفهمند. این چالش از میزان اوسط در جنوب آسیا (۵۹ درصد) و همچنین از اوسط کشورهایی که درامد شان مانند افغانستان است (۹۱ درصد) بیشتر است.

در حال حاضر، ۶۷ درصد از شاگردان مکاتب را پسران و ۴۸ درصد آن را دختران تشکیل میدهد

افغانستان همچنین در کاهش خلاء های جنسیتی (مخصوصا در سکتورهای آموزش و صحت) بسیار عقب است . در حال حاضر، ۶۷ درصد از شاگردان مکاتب را پسران و ۴۸ درصد آن را دختران تشکیل میدهد. علاوه بر آن، علی رغم پیشرفت های چشمگیری که در بخش بهبود کیفیت خدمات صحی و کاهش واقعات مرگ و میر نوزادان و کودکان زیر پنج سال به دست آمده است، شاخص ارایه خدمات صحی در افغانستان هنوز هم بسیار بدتر از شاخص اوسط این خدمات برای کشورهای کم درامد می باشد. این امر بیانگر این است که افغانستان نیاز دارد تا دسترسی به خدمات صحی (به ویژه برای زنان) را بیشتر از این افزایش دهد.

روی هم رفته، کودکی که امروز در افغانستان متولد می شود وقتی بزرگ میشود میتواند فقط ۴۰ درصد مثمر باشد. نظر به همین دلیل، میزان موثریت او ۶۰ درصد کمتر از حالتی است که در آن به خدمات اساسی قابل قبول صحی و آموزشی دسترسی داشته باشد.

شناسایی خلاء های سرمایه بشری

افغانستان نیاز دارد تا پوشش و کیفیت خدمات اساسی آموزشی و صحی را افزایش داده و تلاش ها به منظور حصول اطمینان از این که دستاوردهای بخش سرمایه بشری همه ساله به ایجاد کار برای نزدیک به ۴۰۰۰۰۰ واجدین شرایط کار منجر میشود، را افزایش دهد.

برای رسیدن به این هدف، افغانستان باید با افزایش شفافیت در مصرف بودجه، شفافیت در استخدام معلمین و استخدام بر اساس شایستگی را در سکتور معارف، تقویت کند.  افغانستان همچنین نیاز دارد تا شفافیت را در ارایه خدمات صحی در این کشور افزایش داده ظرفیت وزارت صحت عامه را به منظور حصول اطمینان از دسترسی تمامی افغان ها به خدمات صحی بالا ببرد. علاوه بر آن، نیاز است تا این کشور داده دسترسی به معلومات مربوط به ارایه این خدمات حیاتی عامه را بهبود بخشد تا بتواند خدمات موثر و مساوی را ارایه نماید.

در حال حاضر افغانستان همه ساله ۶ دالر به ازای هر نفر بر روی صحت مصرف می کند. در حالی که این کشور می خواهد بسوی  خودکفایی حرکت کند، لازم است تا دولت افغانستان از این منابع به صورت موثر استفاده نماید تا همه افغان ها از آن بهره ببرند.

نیاز است که پالیسی های هماهنگ نیز به منظور اولویت دادن به توانمندی زنان روی دست گرفته شود تا افغانستان بتواند خلاء بزرگ جنسیتی را در این کشور کاهش دهد.  به طور مثال، دولت افغانستان باید تعداد بیشتر معلمین زن را آموزش داده و استخدام نماید تا به این ترتیب حضور دختران در مکاتب را تشویق کند.

هم چنان نیاز است تا برنامه های همه جانبه به منظور افزایش نقش جوانان در رشد اقتصادی و شمولیت بهتر آنان در ساختار اجتماعی مملکت روی دست گرفته شود. این چنین برنامه ها همچنین می تواند نسل جوان افغانستان را برای یافتن تر کار پس از اتمام تحصیل کمک کند و آن ها را از اشتراک در فعالیت های مخرب اجتماعی مانع شود. در مناطق روستایی، افراد جوان می توانند از مزایای برنامه های حمایت از اشتغال خودی (شغل آزاد) بهره مند شوند. در محیط های شهری، فرصت های دستیابی به مهارت های نرم افزاری و همچنین مهارت های تخنیکی مربوط به بازار کار می تواند به جوانان بیشتری در یافتن شغل سودمند کمک کند.

کمک های جهانی نقش حیاتی در رشد و انکشاف افغانستان به خصوص در سکتورهای صحت و آموزش داشته است.  در حالی که افغانستان هنوز هم اتکای زیادی به کمک های بین المللی دارد، ارتقای وضعیت سرمایه بشری در این کشور نیازمند ادامه این حمایت های جامعه جهانی (به شمول کمک هایی که از طریق صندوق بازسازی افغانستان انجام می شود) برای ایجاد یک آینده بهتر برای میلیون ها افغان می باشد.