طی هفده سال گذشته دسترسی به تسهیلات تعلیمی و تحصیلی به مثابۀ یکی از مُحرک های کلیدی انکشافی در افغانستان محسوب میگردد . در سال ۲۰۰۱ میلادی، تقریباَ در کل دختران شامل ساختار تعلیمی و تحصیلی دراین کشور نبوده و فقط یک میلیون طفل پسر در ۳۴۰۰ مکاتب این کشور ثبت نام نموده بودند. اما این رقم در سال ۲۰۱۵ میلادی با حضور یافتن بیشتر از هشت میلیون متعلم در ۱۶۴۰۰ مکتب ۹ برابر افزایش را نشان میدهد.
با آنکه پیشرفت ها در عرصه معارف اُمیدوار کننده است، اما کیفیت و مصؤنیت محیط آموزشی در مکاتب هنوز هم قابل اطمینان پنداشته نمیشود: حد اقل نیمی از شاگردان در محیط فوق العاده مزدحم در زیر خیمه ها و یا هم در شرایط محیطی بسیار نامطلوب مصروف فراگیری تعلیم میباشند .
با در نظرداشت شرایط آسیب پذیري افغانستان در مقابل حوادث طبیعی، اعمار ساختمان های مصؤن برای مکاتب و احیای مجدد مکاتب و تسهیلات موجود به منظور حفظ جان و زندگی شاگردان و معلمین یک ضرورت مبرم بشمار میرود .
اگر فرض کنیم زلزله در جریان یک روز درسی صورت گیرد، ممکن زندگی ۵ میلیون شاگرد بنابر عدم معیاری بودن سا ختمان ها، تعمیرات و زیربنا ها در مکاتب با خطر مواجه گردد.
در گذشته رسیدگی به این معضل امکان پذیر نبود زیرا عدم موجودیت معلومات و آمار های دقیق در مورد وقوع حوادث در زمان مشخص و یا آینده منحیث یک چالش عمده محسوب میشد.
جمع آوری ارقام و معلومات در طی چندین دهه جنگ و نا امنی در افغانستان پیچیده تر گردیده ، طوریکه این وضعیت باعث تضعیف رویکرد (روش) مقابله این کشور با حوادث و خطرات طبیعی شده و همچنان ظرفیت های مطلوب به منظور پاسخدهی با حوادث و وقایع طبیعی را نیز به شدت کاهش یافته است.
با وجود این همه نارسایی ها، در حال حاضر دولت افغانستان با طرح پلان ستراتیژیک سوم ملی معارف افغانستان، اهمیت زمینه های با کیفیت آموزشی و تعلیمی را همزمان با نیازمندی روز افزون موجودیت ساختمان های مصؤن و تسهیلات مورد نیاز برای مکاتب را در اولویت قرارداده و چهارچوب یک پلان ستراتیژیک پنج ساله با اهداف متمرکز را طرح و تهیه نماید.
مطابق این پلان، توقع میرود که در جریان سالهای ۲۰۱۵ الی ۲۰۳۰، میزان ثبت نام شاگردان با ایجاد ۲۰۰۰۰ باب مکتب جدید ۱۰۰ درصد افزایش یابد. بانک جهانی و دیگر همکاران انکشافی، از طریق صندوق بازسازی افغانستان، متعهد اند، تا به منظور نیل به اهداف فوق الذکر کمک های مالی و تخنیکی را به گونهء مطمین و متوازن به دولت افغانستان فراهم نمایند: دستیابی به این اهداف میتواند با در نظرداشت ملاحظات خطر در سرمایه گذاری های ملی فعلی و آینده از سوی دولت و بانک جهانی مشخص گردد.
کمبود در حدود ۲۰۰۰۰ ساختمان مکتب جدید (۲۰۱۵ – ۲۰۳۰) که پاسخگویی نیازمندی های فزاینده متعلمین است قرار ذیل مشهود میباشد:
- از مجموع ۱۶۴۰۰ باب مکاتب موجود، اکثریت آنان فقط یک ساختمان واحد دارند که میزان آسیب پذیری شان در مقابل وقوع زلزله و خطرات طبیعی نیز به شدت بیشتر است . در حدود ۹۰ درصد مکاتب موجود از سوی اهالی مربوطه با استخدام کارگران غیر ماهر و مدیریت ساختمانی ضعیف اعمار گردیده اند.
- تعیین محل اعمار مکاتب اغلبأ بدون سنجش و مطالعه مطلوب از شرایط محیطی انجام یافته، که این خود منجر به ایجاد ساختمانهای مکاتب در زمین های با ارزش کمترو مناطق بسیار آسیب پذیر واقع گردد.
- کیفیت ساختمان یکی از مسائل عمده محسوب میشود: طرح های انجنیری ساختمان ها اغلبأ به گونه معیاری از سوی متخصصین مسلکی به قراردادیان ساختمانی توضیح و تشریح نگردیده اند، و روی همین ملحوظ است که ظاهراَ به گونه که انتظار میرود در ساحه عمل تطبیق نشده اند.
- به همین ترتیب، بنابر یک سلسله ملحوظات امنیتی و ایمنی، محدودیت های زیادی فرا راه تهیه و تحلیل آمار و معلومات دقیق پیرامون زیربنا های مکاتب و تطبیق برنامه های آموزشی برای کارگران ساختمانی از سوی انجنیران ساختمانی وجود دارد.
- با وجود تعداد کثیری از ساختمان های مکاتب که دارای بیشترین میزان آسیب پذیری اند، در حال حاضر هیچ گونه شواهد مبنی بر موجودیت رویکرد های مدرن سازی برای مکاتب در افغانستان وجود ندارد.
اقدامات بعدی: بانک جهانی یکجا با همکاران انکشافی به طور فعالانه و همه جانبه از دولت افغانستان در راستای حل بنیادی این چالش ها حمایت به عمل میآورد. در سال ۲۰۱۷، یک ارزیابی جامع خطرات چندگانه مشخصات خطر تکمیل گردید. معلومات مندرج در این ارزیابی با توجه به شکنندگی وضعیت کشور از اهمیت ویژه برخوردار است و به طور فراگیر در افزایش آگاهی عامه پیرامون مستند سازی اطلاعات وقوع خطرات احتمالی و بالقوه در افغانستان نقش ایفا نموده است.
علاوه بر آن، با حمایت پروگرام جهانی برای مکاتب مصؤن و اداره تسهیلات جهانی برای کاهش خطرات طبیعی و جبران خسارات و در هماهنگی نزدیک با اداره ملی آمادگی مبارزه با حوادث طبیعی و وزارت معارف، بانک جهانی در حال حاضر در صدد تهیه یک گزارش تحلیلی جامع در باره چگونگی وقوع خطرات احتمالی ناشی از حوادث طبیعی در سکتور معارف میباشد، که طی آن توصیه ها و رهنمود های مؤثر در مورد ساختمان های (جدید) مصؤن و همچنان گزینه های تکاملی (در صورت موجودیت) برای مکاتب موجود به منظور دستیابی به حداقل استندرد های مصؤنیت زندگی تهیه و ارائه خواهد شد.
Join the Conversation