پلان کاری برای اسکان مجدد بیجاشدگان و مهاجرین افغان

ازآنجایکه ٢٠ جون روز بین المللی مهاجرین نامیده شده است؛ باید به یاد داشت که بحران مهاجرین، تنها مانع پیشرفت در یک کشور نیست. بحران دیگری که آهسته در حال رشد است، همانا بیجا شدگان داخلی است بیجا شدگان داخلی به کسانی گفته میشود که از خانه های خودشان به مناطق دیگر همان کشور بیجا میشوند. با وجود فشارهای زیاد سیاسی و اجتماعی برای رسیدگی به آن، این موضوع در چندین کشور جهان در حال رشد است.

در افغانستان، تقریباً ۱،۲ میلیون نفوس بیجاشده وجود دارد، که یا بخاطر مشکلات امنیتی و یا هم بخاطر حوادث طبیعی، مجبور به ترک خانه های شان شده اند. شش میلیون افغان دیگری که از سال ٢٠٠٢ میلادی بدینسو، دوباره به کشور شان برگشته اند را نیز میتوان به آمار فوق علاوه کرد و میتوان گفت که در هر پنج افغان، یک تن آنها از بازگشت کنندگان میباشد. در سال ٢٠١٦میلادی، بیش از ٦٢٠،٠٠٠ افغان، تنها از پاکستان به افغانستان بازگشت نموده اند. این هجوم بزرگ بیجاشدگان و عودت کنندگان، فشار سنگین را بالای جامعه و اقتصاد ضعیف افغانستان وارد کرده، خطر بزرگی به ثبات منطقوی این کشور محسوب میشود.

زمانیکه به حیث ریس دفتر بانک جهانی برای افغانستان تعیین شدم، گرفتاری های دولت در رسیدگی به مشکلات عودت کنندگان و بیجاشدگان در این کشور، مرا سخت نگران ساخت. در جریان روزهای اول کاری ام در نومبر ٢٠١٦ میلادی، براى بازديد از یکی از مراکز کمیشنری عالی سازمان ملل برای پناهندگان  در کابل رفتم. این مرکز به عنوان اولین محل ورود برای عودت کنندگان افغان ایفای وظیفه میکند. کمک های نقدی و غیرنقدی، آگاهی دهی و جلسات ایمنی برای بازگشت کنندگان، در همین مرکز صورت میگیرد.
 

من مشکلاتى را که بیجاشدگان در پناهگاه های موقتی شان در اطراف شهر کابل دچار میشوند را نیز مشاهده کردم. بیجا شدگان در زندگی شان مشکلات زیادی دارند؛ چون اکثر شان بدون سرپناه و حتی غذا به سر میبرند. اینکه همه بیجاشدگان، خانه های شان را فقط و فقط با يک لباس جان شان ترک کرده اند، این شرایط را دشوارتر میسازد. افضل خان ٥٠ ساله، یکی از باشندگان اصلی ولسوالی اچین ولایت ننگرهار میگوید: "ما بخاطر جنگ و ناامنی، بدون هیچ چیزی از خانه های خود به کابل فرار کردیم." افضل خان در سال ٢٠١٥ میلادی خانۀ خود را ترک کرده و از همان وقت بدینسو، با ١٤ عضو فامیلش زندگی پرمشقت را در کابل سپری میکند. با وجودی که بیجاشدگان و عودت کنندگان در تلاش کاراند، نبود فرصت های کاری، آنها را از آزادی اقتصادی شان نیز باز نگهداشته است؛ طوریکه افضل خان گفت: "فرصت های کاری، بسیار کم است و ما هیچ درآمدی نداریم."

کمک ها، همراه با سرمایه گذاری های انکشافی؛ میتواند برای بیجاشدگان، عودت کنندگان و مناطقى که میزبان آنها است، راه حل دایمی پیدا کند. به این اساس؛ بانک جهانی، روند و طرزالعمل دولت افغانستان را، برای اسکان مجدد، مطمئن و موفق بیجاشدگان و عودت کنندگان به ساختار اجتماعی و اقتصادی در این کشور، حمایت میکند. این حمایت، بر اساس یک بررسی که به همکاری دو جانبۀ بانک جهانی و کمیشنری عالی سازمان ملل برای پناهندگان صورت گرفته، استوار است.

برای رفع بحران های بیجاشدگان و عودت کنندگان و مشکلات شان، نیاز به یک رویکرد سیستماتیک و جامع است. به طور مثال: پروژه  میثاق شهروندی افغانستان  یکى از پروگرامهای انکشافی، ابتدا در ولایاتى که در آن بیجاشدگان زندگی میکنند، تطبیق خواهد شد. در مراحل بعدی، بانک جهانی مبلغ ۱۲۷،۷ میلیون امریکایی دالرکمک تقویتی را به برنامه میثاق شهروندی افغانستان فراهم نموده؛ تا دولت افغانستان بتواند خدمات را توسعه داده، فرصت های کاری کوتاه مدت و اضطراری را از طریق پروژه های عامه برای بیجاشدگان و عودت کنندگان مهیا سازد. این سرمایه گذاری، از اقدامات هماهنگ شدۀ فراتر از پروژه های عامه در محلات، حمایت میکند؛ قسمیکه بیجاشدگان، مالک سرپناه های موقتی شده و عودت کنندگان نیز توسط دولت دوباره اسکان داده می شوند.

کمک ۱۲۷،۷ میلیون دالر امریکایی که در سیزدهم ماه جون تصویب شد ، توسط صندوق واگذاری واحدهای اضطراری ادارۀ انکشاف بین المللی، گروپ بانک جهانی، تمویل میگردد. هدف از این کمک، محافظت از مردم آسیب پذیر در شهر ها و روستاها و مدغم شدن دوباره انان به زندگی عادی اجتماعی میباشد. چون پروژه های بزرگ دولت، برای بیشترى از بیجاشدگان و عودت کنندگان مفید واقع شده است، بانک جهانی که یکی از تمویل کنندگان اساسی بودجۀ انکشافی حکومت افغانستان میباشد، از اینکه کمکهای شان به همه قشرهای جامعۀ افغانستان برسد، اطمینان میدهد.

بانک جهانی همانند ١٥ سال گذشته، از پیشرفت در افغانستان حمایت نموده، برای آیندۀ مرفه تر و صلح آمیزتر در این کشور، به حمایت داومدار خویش ادامه میدهد.