سه چالش بزرگ برای آیندۀ افغانستان: افزایش فقر، نا امنی و رشد اقتصادى کند

هفتۀ گذشته، یک تانکر در جمعی از هزاران وسایل نقلیه در ترافیک سنگین شهر کابل، با گذشتن از بسیاری  ساختمان های دولتی و سفارتخانه ها، به چهارراهی زنبق رسید. با ایستادن در یکی از نقاط مزدحم شهر، ١٥٠٠ کیلوگرام مواد منفجرۀ جابجا شده در آن تانکر منفجر گردید. ساعت ٨:٢٢ صبح بود؛ زمانیکه بسیاری از مردم به طرف وظایف شان و بسیاری از اطفال به طرف مکتب روان بودند. این انفجار، جان ١٥٠ شهروند کابل را گرفت. این یکی از هزاران واقعات است که زندگی افغانها از آن متاثر شده است.

حوادث امنیتی، در طول سالیان اخیر، به طور دومدار در حال افزایش بوده و دامنه ان تقریباً تمام افغانستان را در بر میگیرد. شمار واقعات امنیتی و تلفات غیرنظامیان در ٢٠١٦ ريکارد شکنی نموده است. نظر به آمار شاخص جهانی صلح در سال ٢٠١٦، افغانستان چهارمین کشور نا امن بعد از سوریه، سودان جنوبی و عراق، در جهان محسوب میشود. تشدید و  گسترش جغرافیای نا امنی ها، شمار بیجاشدگان داخلی را بالا برده است. نظر به اطلاعات اخیر سازمان ملل متحد، تنها درسال ٢٠١٦ بیش از ٦٧٠٠٠٠ تن در داخل افغانستان از خانه های شان بیجا شده اند.

گزارش اخیر بانک جهانی تحت نام "وضعیت فقر در افغانستان: پیشرفتها در معرض خطر" نشان میدهد که بدون شک خشونت و نا امنی خطرات زیاد را به صلح و رفاه مردم افغانستان وارد میکند. نظر به معلومات سروی وضعیت اجتماعی افغانها، تخمیناً، ١٧ فیصد خانواده های افغان، در سالهای ٢٠١٣ – ٢٠١٤، پانزده فیصد بالاتر از سالهای ٢٠١١ – ٢٠١٢ در معرض حوادث امنیتی قرار گرفته اند. این با واقعۀ اصلی که توسط بخش امنیتی سازمان ملل متحد گزارش داده شده بود، مشابهت زیاد دارد.

تشنج و نا امنی ها، آسیب پذیری را زیاد ساخته و بدتر از آن، خانواده هايی که در ساحات بسیار نامساعد به سر میبرند، در معرض حوادث بیشتر امنیتی قرار دارند. به طور نمونه، فامیلهايکه در ساحات نا امن به سر میبرند، بر علاوه حوادث امنیتی، از حوادث طبیعی زراعتی و بیماری های ساری گزارش میدهند، در سالهای ٢٠١٣ – ٢٠١٤، تقریباً ٥٣ فیصد خانواده هايی که در ساحات بسیار نا امن زندگی میکنند، از سه و یا بیشتر حوادث مربوط به نا امنی خبر داده اند که این آمار، در ساحاتى که کمتر نا امن هستند به ٤٣ فیصد میرسد. برعلاوه، قرار گرفتن در معرض تشنجات بیشتر، وسیعاً اتکا به ستراتیژی های نادرست و سرمایه گذاری محدود انسانی – فراهم کردن تعلیم و تغذیۀ کافی برای اطفال -  مخصوصاً برای قشر نادار میکند.

درحالیکه، افزایش دامنه درگیری ها  وضعیت افغانستان  را بیشتر از آسیب پذیر ساخته است، سالهای ٢٠١٢ و ٢٠١٤، که به نام "مرحلۀ روند انتقال" نیز یاد میشود، در این زمان انتخابات سال ٢٠١٤ و انتقال مسوولیت های امنیتی به نیروهای افغان صورت پذیرفت، کاهش در کمک های خارجی و خروج نیروهای بین المللی و بی ثباتی سیاسی، از عواملی است که بطور قابل ملاحظه بررشد اقتصادی تاثیرگذاشته و آنرا بسیار بطی گردانید. گزارشها نشان میدهد که مشکلات در مسائل اقتصادی در این کشور باعث گردید، تا نا برابری ها میان فقیر و غنی، ساحات شهری و دهاتى، مرد و زن و دختران و پسران بیشترروشن گردد، که این باعث شکست و عقب مانی در جامعۀ افغانی میگردد. فقیرترین قشر جامعه از همه بیشتر رنج میبرند، رشد کند اقتصادی ١،٣ میلیون افغان دیگر را از سال های ١٢ – ٢٠١١ بدینسو به فقر نزدیکتر نموده، میزان فقر را از ٣٥،٨ فیصد در سالهای ١٢ – ٢٠١١ به ٣٩،١ فیصد در سالهای ١٤ – ٢٠١٣ بالا برده است. این آمار بازهم آسیب پذیری شدید افغانها را که دچارفقرشده اند، نشان میدهد. بین سالهای ١٢ – ٢٠١١ و ١٤ – ٢٠١٣، میزان  اوسط مصرف  هر نفر در یک سال  به ١،٧ فیصد کاهش یافته؛ اما این کاهش بروضعیت اقتصادی افغانها تاثیر بسزای داشت. درحالیکه ٢٠ فیصد فقیرترین مردم در این مرحلۀ زمانی شاهد کاهش ٤،٢ فیصدی در مصارف سرانه شان بودند، در عین حال ٢٠ فیصد مرفه ترین مردم نیز ٢،٨ فیصد کاهش را در مصارف سرانه شان شاهد بودند.

فقیرترین مردم افغانستان کمترین کسانی بودند که در بحران ها مقاومت کردند؛ بخاطر اینکه هم وسائل ضروری را برای مقابله با بحران ها نداشتند و هم اینکه بحران مشخصاً در ساحات دوردست که اکثر مردم در آن زندگی میکنند شدید تر بود. فقر در ساحات شهری میان سالهای ١٢ – ٢٠١١ و ١٤ – ٢٠١٣، چهارده فیصد زیاد شده که از ٣٨،٣ فیصد به ٤٣،٦ فیصد بالا رفته است. از طرف دیگر، فقر در ساحات شهری درین مدت زمان، باوجود جریان چشمگیر مهاجرت ها از دهات ها به ساحات شهری، بدون تغییر باقی مانده است.

گزارش ها نشان میدهد که افغانها به علت بحران برخاسته از روند انتقال مسوولیت امنیتی و سیاسی، شدیداً صدمه دیده اند. با رشدى که حتی نمیتواند به سطوح قبل از روند انتقال برسد و ادامۀ منازعات و نا امنی ها، باعث این میشود که رشد و پیشرفت و کاهش فقر در افغانستان از پیشرفت به شکل کلی باز ماند. اگر چنین فقر و نا برابرى، ناديده گرفته شود، بعدها میتواند انسجام اجتماعی را ضعیف ساخته، ترقی و پیشرفت در کشور را به خطر مواجه سازد. برای غالب شدن در برابر فقر و نابرابرى ها، بهبود در امنیت و وضیعت کلی اقتصادی بسیار مهم است، که تحت شرایط فعلی بسیار مشکل به نظر میرسد.

با این حال، قسمیکه درسال ٢٠١٦، در کنفرانس بین المللی بروکسل برای افغانستان که در آن تمویل کنندگان ١٥ میلیارد دالر را در چهار سال آینده برای افغانستان تعهد کردند، گفته شد که برای کاهش فقر در افغانستان، نظر به گذشته نیاز به رشد قاطع و گسترده میباشد.