چالشها و دشواری های موجود را هنگام جمع آوری ارقام و معلومات ابتدایی در افغانستان میتوان مهار کرد

مطالعه و راه اندازی یک تحقیق همه جانبه پیرامون انجام تجارت و کسب و کار در کشوری مثل افغانستان، بدون شک عاری از چالش و دشواری نیست. جمع آوری معلومات ابتدایی به منظور مطالعه مقایسوی مقررات تجارتی و چگونگی تطبیق آن در کابل و فراتر از آن در چهار ولایت دیگر در شرایط کنونی بسیار مشکل است. افغانستان حدود ۴۰ سال قبل یعنی در سال ۱۹۷۹ مطالعه را در خصوص مقررات تجارتی انجام داده بود ولی از انزمان به بعد بنابر نا امنی ها دسترسی به بسیاری ولایات به منظور انجام همچو یک تحقیق ناممکن بود.
 
علی الرغم دشواریهای موجود امنیتی، تجارب ما از تهیه و نشر گزارش تازۀ  انجام تجارت در افغانستان۲۰۱۷ بیانگر آنست که جمع آوری ارقام و معلومات ابتدایی یک امر دشوار، اما ممکن است. این معلومات و یافته های مرتبط آن می توانند یک رهنمود جامع به منظور اصلاح مقررات تجارتی و ایجاد یک محیط مناسب برای جذب سرمایه گذاری سکتور خصوصی در کابل و سایر ولایات گردد. بهبود فضای مقررات تجارتی یک فاکتور عمده به منظور تشویق تشبثات کوچک و متوسط محسوب میشود که ابتکار عمل آنان را در راستای ایجاد زمینه های شغلی و رفای اقتصادی مورد حمایت قرار میدهد.
 
انجام تجارت در افغانستان اولین گزارش تحقیقاتی در سطح ولایات است که اینبار مقررات تجارتی را برعلاوه شهر کابل، در ولایات بلخ، هرات، کندهار و ننگرهار نیز مورد مطلعه قرار میدهد که در آن شاخص های انجام تجارت که عبارت اند از: آغاز تجارت ( کسب جواز کار)، اخذ مجوز ساختمان، توزیع لین برق و ثبت ملکیت مورد بررسی قرار میگیرد.
 
نقاط کلیدی:
 

• کابل در دو بخش این مطالعه، آغاز تجارت و اخذ لین برق، پیشتاز شناخته شده است. با اینحال، کندهار در اخذ جواز ساختمانی و ثبت ملکیت ها مقام اول دارد، درحالیکه ولایت بلخ در تمامی این چهار ساحات مورد مطالعه این گزارش تحقیقی، در جایگاه دوم  قرار دارد.
• کیفیت و موثریت تنظیم مقررات در میان این پنج ولایت بطور قابل ملاحظۀ متفاوت می باشد. پروسه اصلاحات از قبل در کابل آغاز و تطبیق گردیده است، بنابرین با گسترش آن در تمامی ولایات افغانستان سبب بهبود محیط تجارت و سرمایه گذاری برای متشبثین در آن ولایات نیز خواهد گردید.
• با اتخاذ تمامی این کار شیوه های مناسب و اصلاح مقررات تجارتی، توقع میرود که افغانستان در رده بندی جهانی انجام تجارت، ۱۱ پله صعود نماید و به مقام ۱۷۲ نایل آید.

گزارش سال ۲۰۱۷ انجام تجارت در افغانستان از همان ابتدا استثنایی بوده است. برعکس بسیاری از گزارش های انجام تجارت ما، که در آنها تمرکز اصلی بر اقدامات سنتی موثریت تنظیم مقررات بوده، در این گزارش تمرکز بیشتر به چگونگی کیفیت تنظیم مقررات معطوف بوده، که برای تشخیص بسیاری از نیازهای عاجل مهم پنداشته می شود، همانند افزایش شفافیت و مطلوب سازی چهارچوب قانونی آن مطابق نیاز های شرایط کنونی افغانستان. این تمرکز نیازمند تلاش های گسترده در خصوص جمع آوری معلومات و راه اندازی تحقیقات مورد نیاز می باشد، تا اساس برای پیشنهاد یک سلسله اصلاحات گذاشته شود که بتواند افغانستان را در بهبود محیط سرمایه گذاری و تجارت این کشور کمک نماید.
 
جمع آوری معلومات و ارقام تاکنون یکی از چالش های بزرگ سد راه ما شمرده میشود. تجارب گذشتۀ ما از جمع آوری اطلاعات ابتدایی در کشورهای دارای اوضاع شکننده  همانند جوبا، پایتخت سودان جنوبی و هرگیسیا، پایتخت کشور سومالیا راهنمایی مفید را به ما ارایه نموده است. چنانچه بنابر ملحوظات امنیتی کارمندان بانک جهانی نمیتوانند بیرون از شهر کابل سفر نمایند، لذا معلومات و ارقام جمع آور شده  به نمایندگی از دفتر ما توسط دفتر Samuel Hall، جمع آوری گردید، که یک شرکت بین المللی تحقیقاتی بوده و یک نمایندگی آن در کابل نیز فعال می باشد. این بار جمع آوری اطلاعات توسط این شرکت،  با مصارف امنیتی بیشتربه منظور تامین امنیت سفرهای تیم کاری بزرگتر جمع آوری معلومات به ولایات بخاطر کسب اطمینان از اینکه تمامی معلومات مورد نیاز جمع آوری گردیده، در مقایسه  با تهیه گزارش معیاری انجام تجارت افزایش را نشان میدهد.
 
علاوه بر این، اطمینان و تصدیق معلومات نیز یک کار وقت گیر بود، که نیازمند مشوره با منابع چندگانه را مینمود. در افغانستان، در حالیکه تعدیلات در تنظیم مقررات تجارتی اعلان گردیده است، اما خیلی ها دشوار است، تا معلوم نمائیم که آیا این تغیرات واقعاً تطبیق گردیده اند یا خیر، که این مسئله خود یکی از اقدامات کلیدی به منظور اندازه کیفیت تنظیم مقررات میتواند قلمداد شود.

همچنان، نبود معلومات واقعی که بطور عام قابل دسترس باشد و با درنظرداشت این واقعیت که بعضی از مقامات محلی در ولایات افغانستان از شریک ساختن معلومات ذریعه پرسشنامه ها بعضا به تعویق می افتاد، این بدان معناست که دریافت معلومات از دفاتر دولتی برای محققین بسیار زمان گیر بوده است. اما این تیم تحقیقاتی با راه اندازی چندین ورکشاپ های آگاهی دهی توانستند که به این چالش نیز فایق آیند که در نتیجه آن مقامات ادارات ذیربط توانستند مستقیماً با تیم بانک جهانی وارد گفتگو و تبادل نظر شوند.

حکومت افغانستان، بالنوبه حمایت همه جانبهء خویش را از این پروژه و یافته های گزارش انجام تجارت اعلام نمود. ادارات دولتی و مسؤلین نهاد های ذیربط در ولایات برای درخواست های مبنی بر دسترسی به منابع و سایر کمک های مورد نیاز تیم تحقیقاتی جواب مثبت دادند و  به منظور رفع برخی از چالش های لوژیستیکی و تخنیکی، منابع مورد نیازرا در اختیار این تیم  قرار دادند. سرانجام، پروسۀ جمع آوری معلومات بسیار موفقانه خاتمه یافت و گزارش تحقیقی انجام تجارت در افغانستان با یافته های آن پیرامون تجارت و سرمایه گذاری در این کشور، طی یک نشست در دفتر بانک جهانی در کابل نشر گردید.

در این نشست شماری از مقامات بلند رتبه ادارات دولتی، شامل نمایندگان وزارت تجارت و صنایع، وزارت شهرسازی و مسکن، وزارت انرژی و آب،  نمایندۀ ادارۀ مستقل ارگان های محل، ادارۀ مستقل اراضی افغانستان، شاروالی کابل و همچنان نمایندۀ اتاق تجارت و صنایع افغانستان نیز اشتراک نموده بودند.

با تشخیص کار شیوه های مطلوب به منظور تنظیم مقررات تجارتی در ولایات افغانستان، این گزارش می تواند با متصدیان و مسؤولین تمامی ولایات افغانستان کمک نماید، تا با استفاده از تجارب یکدیگر راه های را جستجو کنند، تا متشبثین خصوصی در ولایات زمان کمتر، مصارف کمتر و پروسه های بیروکراتیک غیر ضروری را به منظور فعالیت های تجارتی شان مجبور نباشند، طی نمایند و به این ترتیب تسهیلات مورد نیاز را برای شرکت های خصوصی فراهم نمایند. جای مسرت است که اساس و تهداب تحقیقات بعدی گذاشته شد، بعد ازاین، پنج ولایت بزرگ افغانستان میتوانند، پیشرفت های شانرا در راستای تنظیم مقررات تجارتی و چگونگی کیفیت و مؤثریت همه ساله ارزیابی و پیگیری نمایند


مرتبط:

 http://www.worldbank.org/en/news/press-release/2017/05/17/afghan-provinces-can-improve-ease-doing-business-learning
 http://www.doingbusiness.org/data/exploreeconomies/afghanistan 
http://www.doingbusiness.org/~/media/WBG/DoingBusiness/Documents/Subnational-Reports/DB17-sub-afghanistan.PDF