Dijitalleşme ve Veriler Vatandaşlar için Kamu Hizmet Sunumunu Önemli Ölçüde İyileştirebilir

Dijital teknoloji ve veri devrimi ülkelere kamu hizmetlerinde verimliliği arttırmaları ve şeffaflığı ve vatandaş güvenini üst seviyelere çıkarmaları için önemli bir potansiyel sunmaktadır. Ülkelerin COVID-19 pandemisinin yıl boyunca süren etkilerini hissetmeye devam ettiği ve dayanıklı bir toparlanma süreci için mücadele ettikleri bir ortamda bu konu daha da kritik hale gelmiştir. Kriz ayrıca dijitalleşmeye geçişte ve kamu yönetimini iyileştirmek için teknolojinin uygulanmasını içeren GovTech'i benimsemede yaşanan gecikmelerin ekonomik ve sosyal maliyetlerini de daha belirgin bir şekilde ortaya koymuştur.

Dünya genelinde hükümetler yönetimi, hizmet sunumunu ve genel devlet kapasitesini optimize etmek için, evrensel olarak erişilebilir ve vatandaş merkezli kamu hizmetleri sağlama potansiyeline sahip dijital araçları, verileri ve GovTech'i kullanmak için çok büyük bir fırsat ile karşı karşıyadır.

Daha iyi yönetim aynı zamanda daha iyi kalkınma sonuçları anlamına gelir ve bu tespit birçoğu halen piyasaya dayalı ekonomilere geçiş sürecinde olan Avrupa ve Orta Asya bölgesinin yükselen ve gelişmekte olan ekonomileri için özellikle geçerlidir.

Avrupa ve Orta Asya bölgesinde kamu sektörü toplam 86 milyon kişiyi istihdam etmektedir ve bu toplam istihdamın yüzde 25'ini oluşturmaktadır. Bölge içinde değişkenlikler çok fazla olsa da bu oran küresel ortalama olan yüzde 16'nın önemli ölçüde üzerindedir: Örneğin Belarus’ta kamu sektörü işgücünün neredeyse yüzde 40'ını istihdam ederken, Romanya'da bu oran sadece yüzde 13 düzeyindedir.

Kamu sektörü işçilere nispeten yüksek bir yaşam standardı sunmaktadır ve bu sebeple genellikle bölgedeki en iyi eğitimli çalışanların bir bölümünü çekmektedir. Özellikle düşük gelirli ülkelerde kamu çalışanları ortalama bir insandan önemli ölçüde daha eğitimlidir. Örneğin Güney Kafkasya, Orta Asya ve Batı Balkanlar ülkelerinde, kamu sektöründe istihdam edilen yüksek öğrenim görmüş kişilerin payı ortalama nüfusa göre iki kattan fazladır.

Avrupa ve Orta Asya ekonomilerinde devletin rolü diğer bölgelere kıyasla büyük olmanın yanı sıra önümüzdeki yıllarda da muhtemelen artacaktır. Bölgenin yüksek gelirli ülkelerindeki nüfusun üçte biri kadarı ve geçiş ülkelerindeki vatandaşların yaklaşık yüzde 45'i kamu sektörünün büyütülmesini desteklemektedir. Bunun sebeplerinden birisi, yaşlanan nüfusun sağlık bakımı, engellilik hizmetleri ve uzun süreli bakım gibi kamu hizmetlerinin artmasını gerektirmesidir.

Küreselleşme ve teknolojik değişim, başta en kırılgan kesimler olmak üzere birçok işçi için gelirlerin ve istihdam güvenliğinin azalmasına yol açtı. Bunun sonucunda eşitsizlikte ortaya çıkan artış, gelir yeniden dağıtımına yönelik talebin artmasına neden oldu. Geçtiğimiz yıl boyunca yaşanan COVID-19 krizi, insanların devletin halk sağlığı sistemleri, eğitim ve sosyal korumada daha önemli bir rol oynaması arzusunu güçlendirmiştir.

Devletler bölgedeki insanların yaşamlarında çok önemli bir rol oynadıklarından dolayı, iyi yönetişim, etkili kamu hizmeti sunumunu sağlamada kritik bir öneme sahiptir. Son yirmi yıllık dönemde, bölgenin bazı kısımları yönetişimi iyileştirmede çok az ilerleme kaydetmiştir, ancak genel olarak bakıldığında, özellikle başlangıçta düşük performans gösteren ülkeler arasında oldukça fazla ilerleme sağlanmıştır. Örneğin, Güney Kafkasya, Batı Balkanlar ve Orta Asya'nın bazı bölgelerindeki ülkeler (her ne kadar son yıllarda özellikle Batı Balkanlar'da bir miktar bozulma olsa da) son 25 yılda yönetim kalitesinde önemli artışlar kaydetmiştir.

Kamu sektörünün üretkenliğinin arttırılması, birçok ülkede devlet kapasitesinin hala zayıf olduğu ve vatandaşların büyük bölümünde devlete karşı güvensizliğin sürdüğü Avrupa ve Orta Asya ekonomilerinin canlandırılması üzerinde derin bir etkiye sahip olabilir. Dijital teknoloji ve veri devrimi, hükümetlere bu sorunları ortadan kaldırmaları için fırsat sunmaktadır.

Ancak değişimin devletlerin kendi içinden başlaması gerekmektedir. Dolayısıyla, devletlerin kamu hizmetlerinde sağlam veri sistemlerinin benimsenmesini ve geliştirilmesini teşvik etmeleri gerekmektedir. Bunun için, kanıta dayalı karar vermeye yönelik veri kullanımını iyileştirmek için personel alımı ve kapasite geliştirme gerekecektir. Kamu hizmetlerinde dijitalleşmeyi arttırmak ve kurumlar arasında yerel veri sistemlerinin koordinasyonunu geliştirmek de gerekmektedir.

Daha fazla veri mevcudiyeti ve kullanımı ile dijitalleşme, devletler ve sivil toplum arasında etkili işbirliğinin teşvik edilmesi de dahil olmak üzere çeşitli yollarla vatandaşlar arasında güveni güçlendirme fırsatı sunmaktadır. Bunu yapmanın en umut verici yollarından biri, kamu sektörü verilerini toplama, analiz etme ve yaymanın işlem maliyetlerini azaltan ve bir bütün olarak yönetişim kalitesinin daha kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına olanak tanıyan Açık Hükümet Verileri aracılığıyladır. Bunu sağlamanın en umut verici mekanizmalardan biri, kamu sektörü verilerini toplama, analiz etme ve yaymanın işlem maliyetlerini azaltan ve bir bütün olarak yönetişim kalitesinin daha kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına olanak tanıyan Açık Devlet Verileridir.

Şeffaflık ve hesap verebilirlik de eşit derecede önemlidir. Vatandaşların, verileri nasıl toplayıp kullandıkları konusunda devletlerden hesap sormak için araçlara ve platformlara erişimleri olmalıdır. Bölgedeki birçok ülke, bireylerin geri bildirim sağlayabilecekleri veya endişelerini paylaşabilecekleri merkezi web portallarına henüz sahip değildir. Özellikle Orta Asya'da geniş bant internet kapsama alanlarının genişletilmesi ve kullanımının arttırılması de anlamlı dijital bağlantı olanakları için bir öncelik olmalıdır. Açık Hükümet Verileri taahhütlerinin ciddiye alınması ve şeffaf bir şekilde uygulanması gerekmektedir.

Son yıllarda Avrupa ve Orta Asya'da çok şey başarılmış olsa da halen yapılması gereken çok fazla şey bulunmaktadır. Doğu Avrupa, Batı Balkanlar, Güney Kafkasya ve Orta Asya'daki ülkelerin çoğu, veri yönetişimi ve yönetimi için yüksek düzeyde koordinasyona sahip değildir. Daha da fazla ülke, devlet kurumları arasında verimli işbirliğini ve karşılıklı bağlantıyı destekleyecek bir GovTech kurumundan yoksundur.

Açık devletin arkasındaki küresel ivme artmaya devam ederken, Dünya Bankası Grubu, daha kapsayıcı ve sürdürülebilir kalkınma sonuçları elde etmek için müşteri ülkelerin daha açık hale gelmelerine yardımcı olmaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi Avrupa ve Orta Asya bölgesinde de, daha açık ve şeffaf devletler daha etkili ve verimli hareket edebilir ve bu nedenle özel sektör büyümesini teşvik etmek ve tüm vatandaşların ihtiyaçlarına cevap verebilmek için daha donanımlıdırlar.